Folds of seeing, 3 fotografen aan het woord

In de expositie ‘Folds of Seeing’ laten kunstenaars Henri Blommers, Sanne van Gent, Leonie Gossens, Frauke van Lierop en Hilde Maassen je met een nieuwe blik naar fotografie kijken. Deze expositie is nog te zien tot 22 oktober bij Franx (Vlamingstraat 1, Zoetermeer). Linde en Indy gingen in gesprek met vrijwilliger Anke zij vertelde enthousiast over de expositie. En lees wat Henri Blommers over zijn inbreng vertelde.

De geïsoleerde werelden van Sanne: kijken voorbij het beeld

In de tentoonstelling Folds of Seeing, oftewel kijkplooien, worden bezoekers uitgedaagd om anders te kijken naar fotografie. Een van de kunstenaars die daar te zien is, is Sanne, een maker die zichzelf niet per se een fotograaf noemt, maar iemand die werkt met foto’s. Haar werk draait om het verkennen van geïsoleerde werelden en het prikkelen van onze verbeelding.

Sanne haalt haar beelden overal vandaan: uit tijdschriften, maar ook uit de natuur. Ze creëert daarmee collages die ons aan het denken zetten. Wat zien we eigenlijk? Is dit onze planeet, of iets wat daar niet meer mee te maken heeft? Kunnen we ons in deze wereld begeven, of juist niet? Haar werk nodigt uit tot observatie en verwondering.

Een van haar series heet ‘Relic Gardens’, letterlijk ‘tuinen van overblijfselen’. Een reliek verwijst naar iets wat is overgebleven uit het verleden, en Sanne speelt met dat idee. Ze laat zien hoe de aarde er ooit uit kan hebben gezien, of misschien juist hoe zij er aan het einde van de tijden uit zal zien. Voor haar collages gebruikt ze soms wel tien lagen foto’s, beelden die ze vanuit verschillende hoeken maakt, van boven, opzij, dichtbij en veraf. Die foto’s vergroot of verkleint ze, en vervolgens verwerkt ze fragmenten daarvan tot nieuwe, gelaagde landschappen.

Folds of Seeing wil laten zien dat je vanuit zoveel invalshoeken iets nieuws kan creëren. De vijf kunstenaars in de tentoonstelling nodigen ons uit om na te denken over onze eigen blik. Hoe nemen we waar? Hoe beïnvloeden onze ervaringen en onze leeftijd wat we zien? En wat doet een verandering van perspectief met onze beleving van een beeld?

Met haar werk toont Sanne dat fotografie niet alleen gaat over vastleggen, maar over het verbeelden van mogelijkheden. Haar collages zijn geen simpele reconstructies van de werkelijkheid, maar vensters naar andere werelden, werelden waarin we onszelf even kunnen verliezen, om daarna misschien iets scherper naar de echte wereld terug te keren.

De poëzie van de lucht: Hilde Maassen en haar wolken

In de tentoonstelling Folds of Seeing neemt kunstenaar Hilde Maassen ons mee in haar fascinatie voor wolken. Het begon met een online leergang over dit alledaagse, maar mysterieuze natuurverschijnsel. “Wat een interessant onderwerp,” dacht ze en dat groeide uit tot een diepgaand artistiek onderzoek dat hier te zien is.

Maassen fotografeert wolken zoals de oude meesters ze schilderden. Denk aan die zware, dreigende luchten die laag boven de horizon hangen en het beroemde magische Hollandse licht creëren. In haar ogen zijn wolken de “Dutch Mountains” en ze onderzoekt dat fenomeen met zowel eerbied als nieuwsgierigheid.

In haar werk probeert Maassen het volume van de wolken vast te leggen op een plat vlak, een paradox die ze met technische experimenten benadert. Haar foto’s tonen diepte en gelaagdheid, alsof je zo de lucht in kunt stappen. Sommige beelden zijn 3D of digitaal gemanipuleerd, waardoor ze bijna tastbaar lijken.

Met haar werk wil ze ons laten stilstaan bij de betekenis van wolken. Ze herinnert ons eraan dat deze luchtformaties een cruciale rol spelen in het klimaat: ze kunnen onze planeet zowel verwarmen als koelen. Zo nodigt ze ons uit om opnieuw te kijken naar iets dat we vaak als vanzelfsprekend beschouwen.

Tijdens haar onderzoek vroeg Maassen zich ook af: “Zouden wolken geluid kunnen maken?” Die gedachte leidde tot een experiment. Ze ponste gaatjes rond wolkenfoto’s, plaatste deze in twee muziekdoosjes, en creëerde zo een compositie waarin de wolken letterlijk hoorbaar werden.

Daarnaast werkte ze met Polaroidfoto’s, die ze na het nemen in warm water legde (ongeveer 34,6°C). Hierdoor kon ze de achterkant verwijderen en het dunne filmlaagje behouden. Die fragiele, bijna doorschijnende wolkenbeelden zijn nu ingelijst te zien.

Maassen is niet bang om te experimenteren. Ze combineerde bijvoorbeeld krimpfolie met laserpapier om te onderzoeken hoe verschillende materialen reageren op warmte, het een krimpend, het ander verfrommelend en wat dat doet met de weergave van licht en lucht. Ook past ze de Toyobo-techniek toe, een bijzondere drukmethode waarmee ze haar zwart-witfoto’s die typische, tijdloze uitstraling geeft.

Terwijl ze aan haar wolkenproject werkte, realiseerde Maassen zich dat wolken niet het enige iconische Hollandse beeld zijn. “We hebben ook iets anders dat typisch Nederlands is,” dacht ze, “ons Delfts blauw.” Zo ontstond haar serie 3D kleivazen wolken gevangen in klei. In die vazen verbindt ze twee symbolen van Nederland: de lucht boven ons en het ambacht onder onze handen. Het resultaat is poëtisch en tastbaar tegelijk een ode aan de hemel én aan de aarde.

Henri Blommers: poëtisch activisme kunst die raakt

Fotograaf Henri Blommers is vanaf jongs af aan al bezig met foto’s maken, maar zag het nooit als iets groots. Tot hij tijdens zijn diensttijd de camera van zijn broertje meenam en niet meer stopte met fotograferen. Pas eind dertig besloot hij het serieus aan te pakken en volgde een opleiding. ​​Hij laat zich inspireren door mensen die durven. “Ik houd van mensen die hun eigen pad volgen, fouten maken en toch doorgaan,” vertelt hij. Voorbeelden hiervan zijn de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Nico Krijno en de Amerikaanse Jill Enfield, die vluchtelingen vastlegde in bushokjes. 

Voor hem draait fotografie niet alleen om het beeld, maar om het proces: “Beelden kunnen afstandelijk zijn, maar ik maak ze eigen door er letterlijk iets mee te doen.” Zo wordt het onderwerp tastbaar, iets dat je bijna kunt voelen. Als hij bijvoorbeeld een werk maakt over de zee, gebruikt hij echt zeewater of dompelt hij het beeld daarin onder.

Wat hij hoopt dat mensen ervaren? Dat fotografie speels én diepzinnig kan zijn. Dat je met iets moois ook iets zwaars kunt vertellen. Hij noemt het zelf poëtisch activisme kunst die raakt, maar ook aanzet tot nadenken.

Meer lezen over TRNDZ nieuws klik hier.